آیا پوسیدگی دندان میتواند ژنتیکی باشد؟
در دوران کودکی و نوجوانی میتوان ترکیب باکتریهای درون دهان را کاملاً ژنتیکی در نظر گرفت. اما همزمان با رشد و افزایش سن افراد، این وابستگی کمتر و کمتر میشود. در واقع در سنین بالا، این رژیم غذایی، بهداشت دهان و سایر عوامل غیر ارثی است که در تشکیل میکروبهای دهان و دندان تأثیر بیشتری دارد. میکروبهای دهانی در واقع تجمعی از میکرو اورگانیسمهایی است که در دهان زندگی کرده و به خرابی و پوسیدگی دندان منجر میشوند.
آیا پوسیدگی دندان میتواند ژنتیکی باشد؟
آیا پوسیدگی دندان میتواند بر اساس عوامل موروثی اتفاق افتاده باشد؟ پاسخ این سؤال را در مقالهی منتشر شده در نشریهی Cell Host & Microbe خواهیم یافت. در این آزمایش، میکروبیومهای دهانی دوقلوهای همسان و غیر همسان تحت تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در واقع دلیل انتخاب این افراد، روشهای تربیتی و عوامل محیطی بسیار شبیه به هم آنها بوده است. این امر میتواند در صحت نتایج مطالعات تأثیر محیط و ژنتیک بر سلامت دهان و دندان افراد مؤثر واقع شود.
مسئول این پروژه شخصی به نام دکتر نلسون است که عقیده دارد استفاده از جامعهی بزرگی از دو قلوها در این آزمایش تأثیر مثبتی در بررسی نقش ژنوتیپ فرد میزبان بر محیط اولیهی تشکیل میکروبیومهای دهانی داشته است.
پوسیدگی دندان مشکلی است که امروزه میلیونها نفر را در سرتاسر جهان درگیر خود کرده است. بر اساس تحقیقات انجام شده، حدود نود درصد از کودکان و چیزی نزدیک به صد درصد از بزرگسالان در سرتاسر جهان بالاخره در مقطعی به پوسیدگی دندان دچار شدهاند. بیست در صد از این افراد، به بیماریهای جدیتری مانند انواع اختلالات لثه و دندان دچار شده و از همین طریق دندانهای خود را از دست دادهاند.
آمار ثبت شده در ایالات متحدهی آمریکا نشان میدهد که نزدیک به ۳۷ درصد کودکان بین دو تا هشت سال، حتی در دندانهای شیری خود نیز دچار پوسیدگی و خرابی دندان شدهاند. این آمار دربارهی بزرگسالان به نود درصد میرسد.
تودههای میکروبی و بیماریهای دهان و دندان
اساساً وقتی یک دندان شروع به پوسیدن میکند که قند وارد شده به محیط دهان توسط باکتریهای خاصی تجزیه میشود. در اثر سوخت و ساز این فرایند، محیط داخل دهان اسیدی شده و این اسید موجب از بین رفتن مینای دندان و نهایتاً آسیب رسیدن به اعصاب و درد دندان میشود.
در برخی از افراد، این باکتریها موجب التهاب لثه و از بین رفتن کامل دندان میشود. بر اساس مطالعات انجام شده، میکروبیومهای دهانی میتوانند علاوه بر پوسیدگی دندان، در به وجود آمدن بیماریهای خطرناکی مانند سرطان دهان و حتی بیماریهای قلبی و عروقی نیز مؤثر باشند.
۲۰۵ جفت دوقلوی همسان، ۲۸۰ جفت دوقلوی غیر همسان و ۳ نفر سه قلوی ۵ الی ۱۱ سال، طی آزمایشی به سرپرستی دکتر نلسون تحت نمونهگیری از میکروبیومهای دهانی قرار گرفتهاند تا نتایج حاصل شده از اعتبار و اطمینان بیشتری برخوردار باشند.
پوسیدگی دندان و مصرف قند
همان طور که از قبل هم انتظار میرفت، نتایج به دست آمده از آزمایشات انجام شده بر روی دوقلوهای همسان، در مقایسه با دوقلوهای ناهمسان شباهت بیشتری به هم دارند. بر این اساس، عوامل ژنتیکی نیز میتواند در نوع باکتری به وجود آمده در دهان مؤثر باشد. اما این باکتریها که حالا با نام باکتریهای موروثی شناخته میشوند، تأثیر چندانی در پوسیدگی دندان ندارند. حتی با افزایش سن و رشد افراد از سنین ۵ تا ۱۱ سال نیز شاهد کاهش چشم گیر این باکتریهای موروثی هستیم.
نهایتاً آزمایشات تأیید میکنند که مصرف قند و شکر در رژیم غذایی افراد فوق الذکر، موجب افزایش تجمع باکتریهایی میشوند که در فساد و پوسیدگی دندان نقش اصلی را ایفا میکنند. با ادامهی تحقیق و بررسی روی این افراد و تغییر الگوهای میکروبیومهای دهانی، این نتایج تأیید شده و نشان میدهد که باکتریهای درون دهان با وجود این که میتوانند بر اثر عوامل موروثی به وجود بیایند، تأثیر چندانی در پوسیدگی دندان ندارند.
نمونههایی از محصولهای مرتبط