شناخت نشانه‌های کمبود آب در بدن و راه‌های جبران آن
کمبود آب در بدن می‌تواند به یکی از خطر سازترین مشکلات برای فرد تبدیل شود. این مشکل خصوصا در افرادی که ساکن مناطق گرم و خشک هستند، بیشتر به چشم می‌خورد. در مناطق گرم و خشک کره‌ی زمین به دلیل شرایط اقلیمی و کمبود آب، آب بدن افراد ساکن نیز کم شده و عواقب حاصل از آن نیز دامن گیرشان می‌گردد. در این میان افراد مسن و کودکان بیشترین آسیب را می‌بینند. در این مطلب با ما همراه باشید تا به بررسی کمبود آب در بدن بپردازیم.
آب از جمله مواد مورد نیاز و ضروری برای بدن می‌باشد. لذا همواره آب شرب و پاکیزه با قیمت ارزان در دسترس افراد قرار می‌گیرد تا در شرایط گوناگون این نیاز را در آن‌ها بر طرف سازد. با این وجود هنوز هم در نقاط مختلف دنیا مناطقی وجود دارد که ساکنین آن از نعمت آب بی‌بهره بوده و کمبود آب در بدن آن‌ها صدمات جبران ناپذیری را برایشان به دنبال داشته است. اما نکته‌ی حائز اهمیت و امیدوار کننده این است که تنها راه تامین آب مورد نیاز بدن نوشیدن آب نبوده و می‌توان این نیاز را با سایر منابع غذایی که حجم عمده‌ی آن را آب تشکیل داده است نیز جبران نمود.
چه خوراکی‌هایی می‌توانند کمبود آب در بدن را جبران نمایند؟
طبق بررسی‌های پزشکان و محققین میوه و گیاهان بسیاری وجود دارند که منبع غنی از آب بوده و می‌توانند به عنوان یک گزینه‌ی جبرانی برای تامین کمبود آب در بدن محسوب شوند. در ادامه به معرفی این خوراکی‌ها می‌پردازیم.
- میوه‌هایی مانند خیار، هندوانه، آناناس،گلابی و …
- سبزیجاتی مانند کاهو، کرفس، جعفری و …
- دانه‌ها
چه میزان از بدن از آب تشکیل شده است؟
نوشیدن آب کافی یکی از ساده‌ترین راه‌هایی است که می‌تواند از کمبود آب در بدن جلوگیری نماید. بدین ترتیب حدود ۷۰ درصد از کل بدن هر انسان از آب تشکیل شده است. این مقدار آب در دوران کودکی و نوجوانی در بدن شکل می‌گیرد. با ورود به دوران کهنسالی این حجم از آب به ۵۰ درصد کاهش می‌یابد.
وظایف آب در بدن چیست؟
وجود آب در بدن بسیار حیاتی می‌باشد. همانطور که از قدیم نیز می‌گفته‌اند، که آب مایه‌ی حیات است. در مقابل کمبود آب در بدن نیز می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را برای افراد ایجاد کند. وظایف آب در بدن به شرح زیر می‌باشد:
- فرایند سوخت و ساز بدن وابسته به آب می‌باشد
- شرط زنده ماندن سلول‌های حیاتی عدم کمبود آب در بدن می‌باشد
- حمل و نقل مواد غذایی
- تنظیم دمای بدن
- حرکت روان مفاصل و اندام‌ها را در بدن ما بر عهده دارد
- کارکرد صحیح رگ‌های خونی و بافت‌های بدن
- حفظ عملکرد صحیح قلب
چند روز می‌توان بدون آب دوام آورد؟
به طور متوسط هر انسانی قادر است حداکثر تا سه الی چهار روز کمبود آب در بدن را به طور شدید تحمل کند. بعد از آن تمامی بافت‌ها و اندام‌های بدن تحت فشار قرار گرفته و امکان ادامه‌ی زندگی را برای انسان محدود می‌کنند. در نتیجه می‌توان گفت زنده ماندن و کیفیت زندگی هر یک از انسان‌ها وابسته به وجود آب است.
عوارض ناشی از کمبود آب در بدن کدام اند؟
کمبود آب در بدن می‌تواند مشکلات زیر را به دنبال داشته باشد:
- تجربه‌ی خستگی مفرط
- کاهش اشتها
- گرما زدگی و ضعف
- یبوست
- افت فشار خون
- اختلالات خلق و خو
- تجربه‌ی گیجی و منگی
- ضعف در حافظه
- بی حوصلگی
تاثیر کمبود آب بدن روی مغز
طبق بررسی‌های انجام شده توسط مححقین و پزشکان، کمبود آب در بدن به میزان ۱ الی ۲ درصد می‌تواند باعث کاهش بخش چشمگیری از عملکرد شناختی مغز شود.
آب موجود در بدن از چه راه‌هایی دفع می شود؟
آب موجود در بدن انسان همواره از راه:
- پوست
- کلیه
- ریه‌ها
- و دستگاه گوارش از بین می‌رود.
میزان آب مورد نیاز بدن هر فرد چگونه مشخص می‌شود؟
میزان آب مورد نیاز هر فردی با توجه به عوامل زیر متغیر می‌باشد:
- میزان مصرف مایعات
- نوع تغذیه
- سن
- میزان فعالیت بدنی
- شرایط محیطی
- جنسیت
- اقلیم محل زندگی
نوشیدن روزانه چه میزان آب کمبود آب بدن را جبران می‌کند؟
طبق نظر پزشکان لازم است هر فرد روزانه معادل ۸ لیوان آب بنوشد. اما در افرادی که فعالیت بدنی بیشتری داشته و یا به طور حرفه‌ای ورزش می‌کنند، این میزان افزایش می‌یابد. در غیر این صورت کمبود آب در بدن در دراز مدت می‌تواند عوارض گوناگونی در پی داشته باشد.
نشانه‌های کمبود آب در بدن
بسیاری از افراد در طول روز تنها زمانی که احساس تشنگی کنند یک لیوان آب می‌نوشند. غافل از اینکه تنها نشانه‌ی کمبود آب در بدن تشنگی نیست. از جمله نشانه‌های کمبود آب در بدن می‌توان به سر درد، خشکی پوست، خشکی لب‌ها، بوی بدن دهان، ویار خوردن شیرنی جات، کم رنگ بودن ادرار و … اشاره کرد. لذا لازم است تا در طول روز نسبت به نوشیدن آب کافی دقت داشته باشیم و در صورت مشاهده‌ی علائم ذکر شده در صدد جبران کمبود آب در بدن براییم.
جدول پرآبی
اگر به خاطر داشته باشید در مطالب پیشین گفته شد که تنها راه جبران کم آبی در بدن نوشیدن آب نیست و می‌توان از راه مصرف خوراکی‌هایی که میزان بالایی آب در خود دارند نیز آب بدن را تامین نمود. در ادامه جدولی ارائه گشته است که در آن میوه‌های پرآب به همراه میزان آب موجود در آن‌ها آورده شده است.
| نام میوه | در صد آب موجود در آن |
| هندوانه | ۹۲% |
| توت فرنگی | ۹۱% |
| طالبی | ۹۰% |
| هلو | ۸۹% |
| پرتغال | ۸۸% |
| خیار | ۹۵% |
| کاهو | ۹۶% |
| کدو سبز | ۹۴% |
علاوه بر موارد ذکر شده در جدول، نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه، نسکافه، آب میوه‌های مختلف، نوشیدنی‌های سرد و … نیز می‌توانند کمبود آب در بدن را جبران کنند.
هشدار پایانی
در سال‌های اخیر با به وجود آمدن معضل کم آبی در کل جهان تمامی پزشکان و محققین بر آن شده‌اند تا راه‌هایی را در جهت جلوگیری کمبود آب در بدن و سطح کره‌ی زمین بیابند. لذا استفاده از منابع خوراکی مختلف که می‌تواند نقش به سزایی در تامین آب بدن داشته باشند بسیار مورد توجه هستند.
منابعی از جمله میوه‌ها و سبزیجات متعدد که در کنار تامین آب مورد نیاز بدن فواید دیگری را نیز دارند. فوایدی از جمله صرفه جویی در مصرف آب و سایر موادی که در تامین آب و رساندن آن به دست افراد نقش داشتند. به عنوان مثال برای تامین آب‌های معدنی هزینه‌های زیادی صرف تولید و بسته بندی آن‌ها می‌گردد و سالانه به میزان چشم گیری به حجم زباله‌ها و بطری‌های پلاستکی کره زمین افزوده می‌شود.
به عنوان مثال تحقیقات و آمارهای جهانی ارائه شده حاکی از آن است که در سال ۲۰۱۷ تنها در ایالت متحده آمریکا بیش از ۵۰ میلیارد بطری آب پلاستیکی تولید و مصرف شده است. قطعا این آمار در مقیاس بزرگتر جهانی دو چندان خواهد شد. همینطور استفاده از میوه و سبزیجات و رواج رژیم گیاهی و گیاه خواری علاوه بر جلوگیری از کمبود آب در بدن باعث جلوگیری از بسیاری بیماری‌های گوارشی و چاقی نیز می‌گردد.
در پایان هشدارهایی در خصوص کمبود آب در بدن و همچنین کره زمین آورده شده است:
- برای تامین آب بدن تنها به نوشیدن آب اکتفا نکنید.
- رژیم غذایی گیاهی را در برنامه تغذیه‌ی خود بگنجانید.
- نسبت به علائم کمبود آب در بدن بی توجه نباشید.
- تنها، تنها و تنها آب سالم و پاک بنوشید.
- برای اطمینان از سلامت آب می‌توانید از دستگاه‌های تصفیه آب خانگی استفاده کنید.
- کره‌ی زمین نیز به اندازه‌ی بدن‌های ما کم آب است.
- خطر گسترس زباله‌ها و بطری‌های پلاستیکی از کم آبی وحشتناک‌تر است.
نمونه‌هایی از محصول‌های مرتبط