نحوه استفاده از تب سنج و بهترین روش اندازه گیری بر اساس سن
طریقه استفاده از تب سنج
در این مقاله به نحوه استفاده از تب سنج و خوانش درست آن میپردازیم. کدام دماسنج بهتر است؟ تب در کودکان و بزرگسالان با هم تفاوت دارد؟ و نکاتی که باید بدانید تا در کاهش تب به شما کمک کنند. برای اندازه گیری درست تب بهویژه در کودکان حتما این مقاله را مطالعه فرمایید.
انواع دماسنج
یک دماسنج جیوهای در اکثر کابینتهای پزشکی از موارد اصلی است ، امروزه دماسنجهای جیوهای توصیه نمیشوند زیرا هنگام شکستن آنها، جیوه بخار شده و استنشاق میشود. در انتخاب دماسنج میتوان این موارد را در نظر بگیرید:
دماسنج دیجیتال: این دماسنج ها از پلاستیک نشکن ساخته شدهاند و از سنسورهای الکترونیکی برای ثبت دمای بدن استفاده میکنند. از آن ها میتوان در مقعد ، دهان و زیر بغل استفاده کرد. ( دمای زیر بغل کمترین دقت را در این سه درجه دارد. ) مقاومت کودک در آن کم است .
دماسنج گوش دیجیتال: این دماسنجها از یک اسکنر مادون قرمز برای اندازهگیری درجه حرارت داخل گوش استفاده میشود. توجه کنید که منحنی گوش یا غضروفهای نازک در گوش میتواند در اندازهگیری تب اختلال ایجاد کنند.
دماسنج دیجیتالی پیشانی: مخصوص خواندن درجه حرارت پیشانی است که با گذاشتن دماسنج بر روی پیشانی میتوان در عرض چند ثانیه دما را اندازهگیری کرد. این دماسنجها از یک اسکنر مادون قرمز برای اندازهگیری درجه حرارت شریان گیجگاهی در پیشانی استفاده میشود.از این نوع دماسنج میتوان حتی در هنگام خواب کودک هم استفاده کرد.
تبسنج نواری که از راه تماس با پوست، دمای بدن را اندازه میگیرند به علت دقت کم توصیه نمیشوند.
برای اینکه درجهی حرارت بدن فرزندتان را به درستی اندازه بگیرید باید نحوه استفاده از تب سنج و خواندن صحیح را بدانید.
نکات ایمنی استفاده از تب سنج
- اگر قصد دارید از دماسنج دیجیتالی برای دمای مقعد استفاده کنید، دماسنجی دیگر برای مصرف خوراکی خود تهیه کنید.
- دستورالعملهای همراه با هر دماسنج را بخوانید. قبل و بعد از استفاده از دماسنج طبق دستورالعمل دماسنج مخصوص خود، نوک دماسنج را تمیز کنید.
- به دماسنجها برچسب بزنید و از دماسنج یکسان در هر دو محل استفاده نکنید.
- برای اطمینان از مراقبت و ایمن نگه داشتن کودک هرگز کودک خود را بدون مراقبت نگذارید در حالی که تب او را میگیرید.
دستورالعملهای سنی:
استفاده از کدام تب سنج و محل استفاده از دماسنج به سن کودک شما بستگی دارد.
نکات مهم در ارتباط با تب در نوزادان و کودکان
اطفال کوچکتر از ۶ ماه در صورت تب داشتن باید به پزشک ارجاع داده شوند.
برای کاهش تب در اطفال همیشه نیاز به درمان دارویی نمیباشد.وقتی فرزند شما مبتلا به یک عفونت باکتری یا ویروسی باشد، معمولاً تب نیز وجود دارد. این تب به فرزند شما صدمهای نمیزند و معمولا تا ۷۲ ساعت (سه روز) ادامه دارد.
در صورت بروز تب در اطفال کمتر از ۶ ماه حتماً به پزشک مراجعه کنید. بچههای بزرگتر، تا زمانی که خوب بخوابند، بازی کنند ، به میزان کافی مایعات بنوشند و حال عمومی آنها بد نباشددر خانه هم می توان برای کاهش تب آنها اقدام کرد. با این حال اگر تب بیشتر از ۷۲ ساعت طول بکشد حتما باید با پزشک مشورت کرد.
اگر میخواهید برای درمان تب کودک به او دارو بدهید تا ۶ ماهگی تنها استامینوفن (تایلنول و …) استفاده شود.
تب سنج برای نوازد و کودک
به کودک زیر ۳ ماه بدون مراجعه به پزشک استامینوفن ندهید.
هرگز بیشتر از مقداری که بر روی استامینوفن نوشته شده به فرزندتان ندهید.

انواع روش اندازه گیری تب:
از چندین راه درجهی تب تعیین میشود که برای هر کدام تب سنجهای دیجیتالی ویژهای موجود است که کار اندازه گیری را آسانتر میکند.
- اندازه گیری دما در مقعد یا روش رکتال
- اندازه گیری دما از طریق دهان
- اندازه گیری دما در زیر بغل
- اندازه گیری دما در شریان تمپورال یا روش پیشانی
- اندازه گیری دما در مجرای گوش یا روش تیمپانیک
کدامیک از این روشهای اندازه گیری مناسب است؟
روش درست اندازه گیری به سن طفل بستگی دارد. مهمترین نکته در تب کوزکان اندازهگیری دقیق آن است. از این چارت برای انتخاب روش مناسب استفاده از تب سنج ، استفاده کنید:
سن | روش توصیه شده |
تولد تا ۲ سالگی | انتخاب اول: روش رکتال (به منظور دقت بالا) انتخاب دوم: زیر بغل |
بین ۲ تا ۵ سالگی | انتخاب اول: روش دهانی انتخاب دوم: از طریق گوش یا زیر بغل |
۵ سال به بالا | انتخاب اول: از طریق دهان (به منظور دقت بالا) انتخاب دوم: از طریق گوش یا زیر بغل |

روشهای استفاده از تب سنج یا دماسنج
روش رکتال
این روش قابل اطمینانترین روش برای خواندن دمای بدن است.
- برای استفاده از تب سنج آن را با محلول آب و صابون شسته و آبکشی نمایید.
- قسمت نقرهای دماسنج را با وازلین بپوشانید. (وازلین منظور petroleum jelly است).
- طفل خود را در حالت دمر گذاشته و زانوهایش را خم کنید. (میتوانید کودک را روی شکم گذاشته و یا در جای سفت دیگری قرار دهید. اگر کودک را روی شکم خود میگذارید دست خود را به سمت پایین کمر او قرار دهید.
- به آرامی ترمومتر را به اندازهی ۲٫۵ سانتیمتر در منفذ رکتوم وارد نمایید و با انگشتان خود در همین جا نگه دارید.
- بعد از حدود یک دقیقه صدای “بیپ” را میشنوید.
- ترمومتر را برداشته و دما را بخوانید.
- دماسنج را تمیز کنید.
هرگز سعی نکنید دماسنج را با فشار از مقاومت کودک عبور دهید ، دماسنج را در جای خود نگهدارید تا کار دماسنج تمام شود.

روش دهانی
روش دهانی برای اطفال کوچکتر از ۵ سال توصیه نمیشود زیرا برای کودکان در این سنین نگه داشتن ترمومتر در زیر زبان برای زمان طولانی سخت است.
- ترمومتر را با محلول آب و صابون خنک شسته و آبکشی نمایید.
- به دقت نوک ترمومتر را در زیر زبان فرزند خود قرار دهید.
- از فرزند خود بخواهید بدون جابجا کردن دماسنج دهان خود را ببندد و یک دقیقه دماسنج را در دهان نگه دارد تا صدای “بیپ” را بشنوید.
- ترمومتر را برداشته و دما را بخوانید.
- دماسنج را تمیز کنید.
اگر کودک شما مشغول خوردن یا نوشیدن بوده است ، ۱۵ دقیقه صبر کنید تا درجه حرارت را از طریق دهان بگیرید.
روش زیربغل
روش زیر بغل (آگزیلاری) معمولا برای چک کردن دمای بدن نوزادان و اطفال کوچکتر استفاده میشود. دقت این روش از روش رکتال کمتر است. اگر روش آگزیلاری وجود تب را تأیید نکرد اما حس میکنید فرزند شما تب دارد، تب را با روش رکتال اندازه بگیرید.
- از ترمومتر دهانی یا رکتال استفاده کنید.
- ترمومتر را با محلول آب و صابون خنک شسته و آبکشی نمایید.
- نوک ترمومتر را در مرکز زیر بغل طفل خود بگذارید.
- مطمئن شوید فرزند شما بازوی خود را محکم در کنار بدن قرار دهد.
- ترمومتر را به مدت ۱ دقیقه در محل نگه دارید تا زمانی که صدای “بیپ” را بشنوید.
- ترمومتر را برداشته و دما را بخوانید.
- دماسنج را تمیز کنید.
روش گوشی (تیمپانیک)
اگرچه این روش سریع است اما حتی در زمانیکه روش خواندن درجه حرارت دقیقاً مطابق روش پیشنهادی سازنده است، دمای خوانده شده همیشه کمتر از دمای واقعی است. این روش، دقت و اطمینان روش رکتال را ندارد.
- هر بار از تمیز بودن سر ترمومتر مطمئن شوید و دستورالعمل ذکر شده را دنبال کنید.
- به ملایمت سر ترمومتر را داخل مجرای گوش وارد کنید و کمی به سمت عقب بکشید. این کار باعث باز شدن مسیر مستقیمی برای ترمومتر به طرف پردهی گوش میشود.
- به آرامی ترمومتر را وارد مجرا کنید تا جایی که دهانهی مجرا به نرمی با ترمومتر بسته شود.
- دکمهی دماسنج را برای یک ثانیه فشار دهید.
- ترمومتر را بردارید و دمای بدن را چک کنید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
تب از علایمی است که منجر به بیماری میشود ، ولی در هر تبی احتیاج به مراجعه به پزشک نیست. اگر کودک شما بیش از ۶ ماه سن دارد ، مایعات زیادی مینوشد، خوب میخوابد نیازی به مراجعه به پزشک ندارد.
اگر کودک شما ۶ ماه یا بیشتر سن دارد ایبوبروفن را برای پایین آوردن تب کودک استفاده کنید . (برچسب روی جلد را بخوانید و مطابق آن عمل کنید. ) برای درمان ۱۸ سال یا بیشتر میتوانید از آسپرین استفاده کنید.
چگونه میتوان تب کودک را کاهش دهیم
کودک شما اگر تب داشته باشد :
- دمای رکتوم ، گوش یا شریان تمپورال ۱۰۰٫۴ F (38 C) یا بالاتر است.
- دمای دهانی ۱۰۰ F (8/37 درجه سانتیگراد) یا بالاتر دارد.
- دمای زیر بغل ۹۹ F (37.2 C) یا بالاتر دارد.
توجه کنید، ممکن است دمای زیر بغل دقیق نباشد. اگر در مورد خواندن دمای زیر بغل تردید دارید ، از روش دیگری برای تأیید نتایج استفاده کنید.
به طور کلی اگر:
- کودک شما کمتر از سه ماه سن دارد و دمای بدن آن ۱۰۰٫۴ F (38 C) یا بالاتر است.
- کودک شما ۳تا۶ماهه است و دمای آن ۱۰۲ F (38.9 C)است و بهنظر میرسد غیر طبیعی تحریکپذیر، بیحال و یا ناراحت است و یا دمایی بالاتر از ۱۰۲ F (38.9 C) دارد.
- کودک شما ۶ تا ۲۴ ماهه است و دمایی بالاتر از ۱۰۲ F (38.9 C) دارد که بیشتر از یک روز طول کشیده ولی علائم دیگری ندارد. و یا اگر کودک شما علائم دیگری مثل: سرماخوردگی، سرفه و یا اسهال دارد.
فروشگاه شهر سلامت عرضه کننده انواع تجهیزات پزشکی خانگی از جمله انواع تب سنج دیجیتالی در برندهای معتبر بازار همراه با گارانتی شرکتی میباشد.برای مشاهده انواع تب سنج از جمله تب سنج دیجیتالی نوزاد، تب سنج دیجیتالی زیر بغل، تب سنج دیجیتالی گوشی ، تب سنج دیجیتال پیشانی و لیست قیمت تب سنج دیجیتالی به لینک زیر مراجعه فرمایید.
نمونههایی از محصولهای مرتبط