زخم بستر چیست و راه های جلوگیری از آن کدامند؟

زخم بستر چیست و چگونه بوجود می آید. ما در این مطلب سعی خواهیم نمود به این سوال پاسخ دهیم و مراحل زخم بستر و راه های جلوگیری از آن را بیان کنیم. اما زخم بستر چیست، برای پاسخ صحیح و جامع به این سوال باید بدانیم علل بروز آن کدام عوامل هستند. زخم بستر ناشی از فشار استخوان های بزرگ بدن بر بافت نرم و پوست به دلیل عدم توزیع درست وزن و محدودیت تحرک بدن و از طرفی خشکی رگ ها و مویرگ ها، قطع خون رسانی به همراه اصطکاک، رطوبت و تعریق است. البته علت اصلی آسیب به پوست و بافت های زیر آن ناشی از فشار طولانی مدت روی پوست است. زخم بستر اغلب بر پوستی که قسمت های استخوانی بدن را پوشش می دهد، مانند پاشنه، مچ پا، باسن ایجاد می شود.

افرادی که بیشترین خطر ابتلا به زخم بستر را دارند، افرادی هستند که دارای وضعیت پزشکی ای هستند که توانایی آن ها در تغییر موقعیت با محدودیت روبه‌رو است و یا کسانی است که بیشتر وقت خود را در یک تخت یا صندلی صرف می کنند. زخم بستر می تواند به سرعت رشد کند .

بسیاری از این زخم ها درمان می شوند، اما بعضی ها از این دسته زخم ها هرگز به طور کامل درمان نمی شوند و حتی می توانند منجر به مرگ بیمار شوند.البته با توجه به حساسیت و مستعد بودن این زخم ها به ابتلا به عفونت، شناسایی سریع و درمان به‌موقع آن ها حیاتی است.

علائم زخم بستر کدامند؟

نشانه های هشدار دهنده زخم های ناشی از فشار عبارتند از:

• تغییرات غیرعادی در رنگ پوست بدن یا بافت
• ورم
• تاول
• زخم های سطحی

• تغییرات ناگهانی پوست مانند: منطقه ای از پوست که پس لمس شدن احساس خنک تر یا گرم تر نسبت به مناطق دیگر دارد.

زخم بستر بر اساس عمق، شدت و ویژگی های دیگر به چندین مرحله از فاز ۰ تا فاز ۳ تقسیم بندی می گردد. درجه آسیب به پوست و بافت های آن می تواند از قرمز شدن سطحی پوست شروع شود تا آسیب عمیق به عضلات و استخوان ادامه یابد.

چه نقاطی بیشتر درگیر زخم بستر می شوند؟

برای افرادی که به علل مختلف از صندلی چرخدار استفاده می کنند، زخم های بستر اغلب بر روی پوست در مناطقی مانند باسن، تیغه شانه، ستون فقرات، پشت ران و دمبلیچه رخ می دهند و برای افرادی که مجبور به استراحت طولانی مدت رو تخت‌خواب هستند، مناطق رایج عبارتند از: پشت یا دو طرف سر، باسن، کل ناحیه کمر، پشت زانو، مچ پا، پاشنه پا

چه وقت برای زخم بستر باید به دیدن دکتر رفت

اگر متوجه نشانه ها یا علائم تشریح شده در بدن بیمار یا خودتان شده اید، سعی کنید با تغییر و جابجایی بیمار به صورت مداوم از فشار بدن بر روی یک منطقه بکاهید.

اگر احساس بهتری پیدا نکردید یا نشانه های بهبودی در ۲۴ تا ۴۸ ساعت مشاهده ننمودید، حتما با پزشک مراجعه و مشورت کنید. اگر در محل زخم علائم عفونت دیدید یا دچار تب، درد، بوی بد از محل زخم یا افزایش قرمزی پوست، گرما و یا تورم در اطراف زخم شده اید، سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.

علل بروز زخم بستر چیست؟

علل بروز زخم بستر در بیماران ، سالمندان یا کسانی که به علت معلولیت دچار پوسیدگی های در بافت های نرم بدن میشوند متنوع است اما عدم توزیع وزن بدن و تمرکز فشار استخوان ها در یک نقطه را میتوان مهمترین علت دانست . به علت فشار روی پوست که جریان خون رسانی را محدود می کند درکنا سایر عوامل مرتبط با تحرک محدود و بستری بودن بیمار می توانند پوست را آسیب پذیرتر و بیماری های دیگر از جمله دیابت رشد زخم های ناشی از فشار را تسریع نماید.

سه عامل اصلی برای ایجاد زخم بستر چیست؟

فشار

فشار ثابت و مداوم در هر بخشی از بدن شما می تواند جریان خون را به بافت ها و لایه های مختلف پوست کاهش دهد. جریان خون برای انتقال اکسیژن و سایر مواد مغذی به بافت های بدن ضروری و حیاتی است. بدون این مواد مغذی ضروری و دریافت اکسیژن لازم، پوست و بافت های اطراف آن را ضعیف نموده و در نهایت می توانند باعث مرگ سلول ها و بافت ها گردد.

برای افرادی که دچار زخم بستر شده اند و دارای تحرک محدود بوده یا به مدت طولانی بستری شده اند، فشار وزن استخوان های بزرگ مانند ستون فقرات، سینه بند، شانه ها، باسن، پاشنه بر بخش های که با عضلات یا چربی پوشیده نمی شود بستر مناسب برای این زخم است.

اصطکاک

اصطکاک یکی دیگر از عوامل موثر در شروع این نوع از زخم های حاصل از فشار است، زمانی‌که پوست در برابر لباس یا ملافه پاک قرار می گیرد و شکننده می گردد، این اصطکاک باعث ایجاد زخم می شود به خصوص اگر پوست مرطوب باشد، احتمال آغاز زخم بستر بیشتر می گردد.

برش

نیروی برش زمانی ایجاد می گردد که دو سطح در جهت مخالف حرکت کنند. به عنوان مثال: هنگامی که بیمار روی تخت قرار دارد بدن فرد در سمت قرار گرفته و حرکت داخل و بیرونی اساسا در جهت مخالف قرار می گیرند و باعث شروع زخم بستر می گردند.

عوامل خطرناک برای افراد در معرض زخم بستر

عوامل خطرناک برای افرادی که در معرض ابتلا به زخم های ناشی از فشار هستند، عبارتند از:

عدم تحرک فزیکی بدن: این ممکن است به دلیل سلامت ضعیف، افزایش سن، عمل جراحی، آسیب نخاعی و سایر علل باشد.

آسیب های وارده به سیستم عصبی: آسیب نخاعی، اختلالات عصبی و سایر شرایط می تواند منجر به از دست دادن حس بخش هایی از بدن شود. ناتوانی در درک احساس درد یا ناراحتی می تواند منجر به عدم آگاهی از نشانه های هشدار دهنده و احتیاج به تغییر موقعیت شود.

تغذیه نامناسب و عدم دریافت مواد مغزی بدن: مردم برای حفظ و داشتن پوست سالم و جلوگیری از شکستگی بافت نیاز به مایعات، کالری، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی در رژیم غذایی روزانه دارند.

شرایط پزشکی که بر جریان خون تاثیر گذاشته اند: مشکلات بهداشتی و بیماری نظیر دیابت، قلب و عروق که جریان خون را تحت تاثیر قرار می دهند به شدت بر ایجاد و توسعه زخم بستر تاثیر می گذارند.

عوارض جانبی زخم بستر

بعضی از تهدیدات موثر زخم بستر بر زندگی عبارتند از:

سلولیت و عفونت پوست و بافت نرم بدن است. این حالت می تواند باعث ایجاد گرما، قرمزی و تورم در ناحیه آسیب دیده شود. متاسفانه افراد مبتلا به آسیب های عصبی اغلب در ناحیه زخم بستر و سلولیت احساس درد نمی کنند.

عفونت های استخوانی و مفصلی. عفونت ناشی از زخم می تواند به مفاصل و استخوان ها نفوذ کند. عفونت مشترک (آرتریت سپتیک) می تواند در صورت عدم درمان و کنترل به غضروف و بافت ها آسیب برساند و در ادامه عفونت های استخوانی (استومیلیت) می تواند عملکرد مفاصل و اندام را تهدید کرده و کاهش دهد.

سرطان. زخم های طولانی مدت، عفونت های مکرر، بی خوابی (زخم مارجولین) می توانند به یک نوع کارسینوم سلول سنگفرشی یا سرطان تبدیل شوند.

سپسیس یا عفونت خون: رشد بیماری و عدم درمان و خارج از کنترل شدن آن منجر به سپسیس می شود.

روش های جلوگیری از ایجاد زخم بستر

برای جلوگیری از استرس بر روی پوست، شما می توانید از انواع تشک مواج استفاده نماید. تشک مواج یکی از ابزارهای بسیار پر کاربرد و توصیه شده توسط تمام پزشکان برای جلوگیری و همچنین بهبود زخم بستر است. برای اطلاع از چگونگی مراقبت از زخم بستر میتوانید مقالات مرتبط با این موضوع را در بلاگ شهر سلامت بخوانید.

تشک های مواج با ساختار سلولی یا تخم مرغی و کیفیت های مختلف برای سطوح مختلف زخم بستر طراحی و توسط شرکت های مختلف تولید و به بازار ها عرضه می شوند.