دستگاه بخور تامین کننده رطوبت محیط

دستگاه مرطوب کننده هوا چیست و چه مزایای دارد این سوالی است که برای بسیاری از کاربران و مطالعه کنندگان وبلاگ شهر سلامت مورد پرسش است . ما در این مقاله سعی میکنیم به این سوال پاسخ داده و مزایای مختلف استفاده از مرطوب کننده هوا را بیان کنیم .

در بسیاری از افراد هوای خشک و عاری از رطوبت مشکلات متعددی از جمله مشکلات تنفسی، خشکی پوست، چشم‌های تحریک شده، خشکی گلو و بینی، ایجاد آلرژی و حساسیت و سرفه‌های مکرر، سردردهای سینوسی، ترک خوردن لب‌ها را به بار می‌آورد. افراد روش‌های متفاوتی را برای تامین رطوبت محیط اطراف خود استفاده می‌کنند، که برخی از آن‌ها خطراتی را نیز در پی دارد. بهترین راهکار برای تامین رطوبت محیط، خرید یک دستگاه بخور و استفاده از آن برای تامین رطوبت در منزل و یا محل کار می‌باشد.

دستگاه مرطوب کننده هوا چیست

همانطور که گفته شد هوای سالم نیاز به رطوبت بهینه دارد و کمبود رطوبت باعث کاهش کیفیت هوا میگردد . دستگاه مرطوب کننده هوا که اصطلاحا در ایران به آن دستگاه بخور میگوییم با استفاده از تکنولوژی مختلفی از جمله اولتراسونیک و تبخیر با المنت ، آب را تبدیل به بخور سرد یا گرم نموده و به هوا پرتاب مینماید .

مزایای استفاده از دستگاه بخور برای تامین رطوبت محیط

خشکی هوا و کمبود رطوبت به‌ویژه در فصل‌های گرم سال مشکلات زیادی را به بار می‌آورد. در هوای گرم افراد از تهویه کننده‌های هوا و پنکه استفاده می‌کنند که چرخیدن پنکه موجب کاهش رطوبت هوای اتاق می‌گردد. بنابراین در این حالت تهیه یک دستگاه بخور مزایای بی‌شماری دارد. در فصل سرد سال نیز هوای سرد موجب خشکی ریه، لب و بینی‌ می‌شود که باز در این حالت نیز دستگاه بخور به کمک افراد می‌رسد.

طبق مطالعات انجام شده، یکی از مزایای استفاده از دستگاه بخور در منزل جلوگیری از آنفولانزا می‌باشد. محققان با افزودن ویروس آنفولانزا به محیط دریافتند زمانی که رطوبت محیط به ۴۰ درصد می‌رسد ویروس غیر فعال می‌شود و احتمال وقوع این عفونت در افراد کاهش پیدا می‌کند.

خشکی هوا موجب می‌شود فرد به سرفه‌های خشک مبتلا گردد. استفاده از دستگاه بخور در اتاق سبب افزایش رطوبت محیط و بهبود سرفه می‌شود. سرفه فعال بلغم گیر افتاده در مسیر تنفسی را آزاد می‌کند و شرایط تنفسی فرد بهبود و سرفه کاهش می‌یابد.

در زمانیکه فرد در محیطی با هوای خشک قرار دارد مسیرهای هوایی ممکن است خوب روان نباشد و همین امر موجب ایجاد خروپف و سر و صدا در زمان خوابیدن گردد. استفاده از دستگاه بخور و افزایش رطوبت محیط به‌ویژه در شب به تسکین خروپف در زمان خواب کمک می‌کند.

دیگر مزایای استفاده از دستگاه بخور

یکی از علائم اولیه کمبود رطوبت در محیط ظهور علائم خشکی در پوست و مو، به‌ویژه پوست لب‌ها می‌باشد. در این شرایط لب ترک می‌خورد و موجب آزار فرد می‌گردد و از زیبایی ظاهری فرد نیز کم می‌شود. این حالت بیشتر در فصول سرد سال رخ می‌دهد. سیستم‌های گرمایشی سبب ورود هوای گرم و خشک در اتاق می‌گردند و پوست را خشک می‌کنند که منجر به خارش و پوسته پوسته شدن آن می‌شود. هوای سرد بیرون نیز می‌تواند موجب تشدید خشکی پوست گردد که با استفاده از دستگاه بخور می‌توان رطوبت محیط را تأمین و از بروز این علائم جلوگیری کرد.

آسم یک بیماری التهابی رایج مزمن مجاری تنفسی است که نشانه‌های رایج آن شامل خس خس، سرفه و تنگی نفس می‌باشد. یکی از راه‌های تسکین آسم و آلرژی در افراد افزایش رطوبت محیط با دستگاه بخور می‌باشد. افرادی که سینوس‌های خشکی دارند و در معرض سطح بسیار زیاد یا بسیار پایین رطوبت قرار می‌گیرند بیشتر علائم آسم و حساسیت را تجربه می‌کنند.

استفاده از دستگاه بخور برای سرماخوردگی هم بسیار مفید میباشد و می تواند علاوه برکاهش احتمال ویرس باعث بهبود در تنفس و تسریه در دوره درمان گردد.

وجود دستگاه بخور در برای ساختار منزل نیز مزایایی دارد که شامل جلوگیری از ترک خوردن کاغذهای دیواری و سایر وسایل منزل می‌باشد. هوایی که از رطوبت بالایی برخوردار است در مقایسه با هوای خشک دارای دمای بالاتر است و در واقع گرم‌تر است و در نتیجه وجود هوای مرطوب در منزل در فصول سرد سال به کاهش مصرف انرژی و در نتیجه کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.

انواع دستگاه بخور

اکثر دستگاه‌های بخور دارای عملکرد یکسانی هستند و نقش آن‌ها بالا بردن سطح رطوبت محیط می‌باشد و انتخاب بهترین دستگاه بخور با توجه به تنوع برندها کار سختی است.انواع مختلفی از دستگاه بخور در بازار موجود است که تنها تفاوتشان در انرژی و یا بهتر است بگوییم راهکار لازم برای تبخیر کردن آب و افزایش رطوبت محیط است. البته دستگاه بخور دارای انواع پرتابل و قابل حمل می‌باشد و انواعی نیز دارد که بسیار بزرگ هستند و برای دفتر کار و محیط‌های بزرگ مناسب است. در زیر به انواع دستگاه‌های بخور اشاره خواهیم کرد.

دستگاه بخور اولتراسونیک این دستگاه بر خلاف سایر دستگاه‌ها از الکتریسیته برای تبخیر آب استفاده نمی‌کند بلکه از ایجاد ارتعاشات برای تبخیر آب استفاده می‌کند و از این طریق رطوبت محیط را افزایش می‌دهد.

دستگاه تبخیر کننده که در آن هوا روی سطح آب دمیده می‌شود و بدین طریق آب تبخیر می‌شود و رطوبت محیط افزایش پیدا می‌کند.

دستگاه بخور پیش برنده دارای میزهای چرخان است که برای تبخیر آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع دستگاه بخور برای کودکان مناسب است.

دستگاه بخور مرکزی، این دستگاه را می‌توان به سیستم تهویه مرکزی متصل کرد و از این طریق رطوبت اتاق یا دفتر کار را افزایش داد. این سیستم برای مکان‌های عمومی بسیار مناسب است و دارای اندازه‌های متفاوت است.

دستگاه‌های بخور شخصی پرتابل و قابل حمل‌اند، اما این دستگاه‌ها معمولا بزرگ هستند و رطوبت محیط کار یا اتاق را افزایش می‌دهند.

معایب استفاده از دستگاه بخور

دستگاه‌های بخور ضمن اینکه به‌طور مطلوبی میزان رطوبت محیط را افزایش می‌دهند، استفاده از آن‌ها بی‌خطر نیست. در حالت‌های زیر دستگاه بخور ممکن است خطر ساز باشد:

استفاده از دستگاه بخور کثیف

از آنجایی که دستگاه‌های بخور آب را تبخیر و قابل استشمام می‌کنند، چنانچه آب مورد استفاده آلوده باشد می‌تواند وارد مجاری تنفسی فرد گردد و برای او مشکل ایجاد کند. بنابراین لازم است از آب سالم استفاده کنید و دقت کنید تانک آب دستگاه بخور همیشه تمیز و عاری از انواع میکروب و آلودگی‌ها باشد، که این امر مستلزم تمیز کردن منظم دستگاه بخور می‌باشد.

در این مورد حتما به توصیه موجود در دستورالعمل دستگاه که توسط شرکت سازنده ارائه شده است حتما توجه کنید. سعی کنید آب به مدت طولانی در دستگاه نماند و اگر دستگاه شما دارای فیلتر است آن را به‌طور مرتب تعویض کنید.

رطوبت زیاد در هوا

افزایش رطوبت برای افراد خوب است اما سطح رطوبت نباید از یک حد معین بالاتر برود، چون ممکن است موجب تشدید مشکلات تنفسی، حساسیت و آلرژی گردد. رطوبت بالا می‌تواند به رشد آلرژن‌ها کمک کند. افزایش رطوبت هوا در برخی افراد موجب احساس سر درد می‌گردد و برخی افراد نیز ممکن است دچار احساس درد در مفاصل خود شوند.

مفاصل دارای گیرنده‌هایی هستند که نسبت به تغییرات رطوبتی حساس‌اند و موجب احساس درد می‌گردند. همچنین عروق پا می‌تواند تحت تاثیر رطوبت بالا متورم شود و موجب احساس درد در پا گردد. همچنین اگر رطوبت محیط بالا باشد موجب احساس گرما و چسبندگی نامطلوبی در بدن می‌گردد.

بر اساس تحقیقات انجام شده رطوبت مطلوب برای اتاق ۵۰-۳۰ درصد است و رطوبت بالای ۶۰ درصد مطلوب نمی‌باشد. برای تعیین میزان رطوبت لازم است حتما یک رطوبت سنج هم داشته باشید.

استفاده از آب سخت

به‌طور معمول توصیه می‌شود از آب خالص و تصفیه شده برای دستگاه بخور استفاده شود. چون آب شیر تصفیه نشده است و دارای مواد معدنی زیادی هست، این مواد معدنی هم می‌تواند به مرور زمان موجب جرم گرفتن و از کار افتادن دستگاه شود و هم موجب می‌شود این مواد معدنی وارد هوا شوند و استشمام آن برای فرد مضر است.

سایر خطرات

غیر از موارد ذکر شده استفاده از دستگاه بخور ممکن است با مشکلاتی چون سوختگی ناشی از بخار، رشد کپک روی دیوار و سقف مواجه شد. بنابراین لازم است همیشه رطوبت در حد مطلوب نگهداری شود و از نزدیک شدن زیاد به دستگاه بخور خودداری کرد، به‌ویژه باید مراقب کودکان بود.

جمع بندی مطالب ارائه شده در خصوص نکات لازم توجه برای کار با دستگاه بخور

• دستگاه بخور را به‌طور مرتب تمیز کنید و آب دستگاه را مرتباً عوض نمایید.
• فیلتر دستگاه را طبق دستور العمل کارخانه عوض کنید.
• آب مورد استفاده در دستگاه بخور باید آب تصفیه شده و خالص باشد.
• با استفاده از رطوبت سنج سطح رطوبت محیط را همیشه بسنجید تا از حد بهینه بالاتر و یا پایین‌تر نرود.
• مراقب باشید کودکان با استفاده از دستگاه بخور به خود آسیب نزنند و با مشکلاتی چون سوختگی پوست و غیره مواجه نشوند.
• کلیه دستورات و هشدارهای شرکت سازنده دستگاه را جدی بگیرید.

نتیجه گیری کلی مطالب ارائه شده در خصوص موارد کاربرد دستگاه بخور

دستگاه بخور برای افرادی که مشکل پوستی یا تنفسی دارند و در محیطی با سطح رطوبت پایین زندگی می‌کنند مفید است، ولی باید توجه داشت که در مواردی که فرد مشکل تنفسی چون آسم دارد دستگاه بخور بیماری را درمان نمی‌کند، بلکه برای درمان باید به پزشک مراجعه کرد و استفاده از دستگاه بخور فقط به تسکین علائم کمک می‌کند.

چنانچه فردی با استفاده از دستگاه بخور علائم بیماری تشدید می‌شود باید استفاده از آن را متوقف کند و حتما با پزشک خود در این خصوص مشورت نماید.